Rơi lệ ru người
Thương nhớ. Diễm xưa có đời sống văn hóa rộng lớn xuyên suốt tâm hồn người Việt trong nhiều thập kỷ. Trở về Việt Nam làm việc. Ca dao Mẹ. Đó chính là lý do để Thái Hòa ôm làm một album nhạc Trịnh mà Diễm xưa là bài đứng đầu. Người Nhật đã dịch và hát Diễm xưa hơn 30 năm qua.
Có những đêm mấy anh em thu âm về đến nhà gần hai giờ sáng. Bản thân Thái Hòa và Hồng Hạnh cũng đã có hơn 10 năm liền tù tù hát cùng nhau trong các đêm tưởng vọng Trịnh Công Sơn. Ca khúc nổi danh của Trịnh Công Sơn đã gắn bó với anh ngay từ thuở nhỏ. Nơi tiếng muôn trùng.
Album thu âm trong vòng 6 tháng. Sửa từng chữ. Đức Thịnh nhiều lần phải ngồi cùng nhau nghĩ cách hát sao cho phù hợp âm vực của cả hai trên nền jazz mà không làm cho khán giả nghe nhạc Trịnh kiểu truyền thống không quá sốc vì cách làm mới.
Tình xa. Album còn có những ca khúc nhạc Trịnh lừng danh khác: Mưa mùa hạ. Vượt ra khỏi phạm vi một bài hát. Dù sẽ khó xác minh giai thoại này có thật hay không. Để thầm hẹn ước với nàng trong duyên kiếp của luân hồi. Tuy nhiên. Tôi được hội ngộ nhạc sĩ. Tháp cổ. Có một ngày như thế. Trăn trở từng câu hát… “Tôi và Hồng Hạnh.
Trịnh Công Sơn viết giùm cho người đã khuất những lời ca ai oán. Dài tay. Người Sài Gòn kẻ ở Hà Nội gọi nhau ơi ới. Thái Hòa san sớt. Câu chuyện từ Nhật Bản khiến Thái Hòa quyết định thu Diễm xưa bằng song ngữ cùng ca sĩ Hồng Hạnh.
“Nào có ai ngờ rằng cái ‘tầng tháp cổ’ của Diễm xưa không phải là Chùa Thiên Mụ ở Huế. Ở trọ. “Tôi biết hát Diễm xưa từ hồi bé tí vì Trịnh Công Sơn là bạn thân với má tôi thời sinh viên ở Đại học Văn khoa.
Hồng Hạnh hưởng ứng ngay và yêu cầu Thái Hòa phải hát Diễm xưa thật khác. Còn Frank Gerke lại hát Diễm xưa kiểu rock… Trịnh Công Sơn ngồi xem vẫn luôn cười rất hiền và ưng ý hết” - Thái Hòa bồi hồi nhớ lại.
Nhiều người yêu bài hát không chỉ ở góc cạnh tình ca mà còn hiểu Diễm xưa trong bối cảnh chiến tranh Việt Nam từ thập niên 1960: Có một người lính đã nằm xuống trong bom đạn của chiến tranh và tác giả chứng kiến nhân tình của anh lính đến thăm bia mộ cứ thưa dần theo năm tháng. Cho mắt thêm sâu… chẳng phải đều là những chi tiết tuyệt đẹp trên thân thể của một cô gái sao” - Thái Hòa san sớt.
Thủa mắt xanh xao. Nhưng đến ngày người con gái phải đi lấy chồng thì người lính nằm kia cũng ngộ ra sự thứ tha. Hoa vàng mấy độ.
Cũng chẳng giống Tháp Chàm như thiên hạ thêu dệt. Reo mòn gót nhỏ. Ngoài Diễm xưa. Thấu hiểu. Khi nghe Thái Hòa ngỏ lời. Hờn trách “làm sao em biết bia đá không đau!”. Cá nhân chủ nghĩa tôi thấy chi tiết này quá đắt và phù hợp lôgic với vớ phần đầu ca khúc.
Trong thâm tâm. Thái Hòa rất lo vì Diễm xưa qua giọng hát Khánh Ly đã là huyền thoại. Phần song ca của Thái Hòa - Hồng Hạnh với ngôn ngữ Việt - Nhật lệch nhau cao độ và phong cách mà vẫn đầy ăn ý. Quán Nhạc sĩ của những người bạn. Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chọn chính danh Hồng Hạnh là ca sĩ chính. Utsukushii Mukashi - tên tiếng Nhật của Diễm xưa - trở nên bài hát karaoke được ưa chuộng ở xứ sở hoa anh đào.
Rồi những ngày tháng tiếp theo. Mệt phạc phờ nhưng vẫn không ngủ được vì nhạc điệu bài hát cứ còn trong tâm tưởng…” - Thái Hòa tâm sự. Rong ruổi trên xứ người của cậu sinh viên nghèo vẫn mang Diễm trong tim cùng mối ngành ngọn vỡ vạc. Song là cái tháp cổ trắng nuột nà của người con gái tuổi đôi mươi.
Là con gái rượu của cặp song ca huyền thoại trước năm 1975 Ngọc Cẩm - Nguyễn Hữu Thiết.
Trong những tháng thu âm album này Thái Hòa phát hiện trả khôn xiết độc đáo của ca khúc qua một người bạn thân của Trịnh Công Sơn từ Pháp cung cấp. Một người bạn khác từ Nhật lại đem đến cho anh cảm nhận của công chúng Nhật Bản qua đoạn cuối của câu chuyện tình buồn mang tên Diễm. Thái Hòa - Hồng Hạnh trên bìa album. Tôi thì vẫn trung thành với guitar thùng.
Nhờ thế. Như cánh vạc bay. Được lang thang ca hát với ông ở quán Trịnh. Huy Phạm.
