Những người biểu tình kết tội lực lượng an ninh bắn đạn thật vào những dân thường không có vũ trang, song chính phủ bác bỏ
Việc ông Morsi vẫn bị giam cầm bất chấp lời kêu gọi thả tự do cho ông này từ LHQ, Mỹ và các nước như “đổ thêm dầu” vào chảo lửa Ai Cập.
Tuy nhiên, bà cho hay, điều này còn phụ thuộc vào việc các chính trị gia Ai Cập “đưa ra những quyết định đúng đắn”.
Tình thế ngày càng khó kiểm soát khi Tổ chức Anh em Hồi giáo (MBO) ra tuyên bố, người dân Ai Cập sẽ nối đổ ra đường phố và các quảng trường cho đến khi tính pháp lý của hiến pháp được khôi phục - nói đến việc phục chức cho ông Morsi.
Phát biểu cùng Phó Tổng thống trợ thời Mohamed ElBaradei, bà Ashton tuyên bố EU sẽ tiếp tục cố kỉnh này đồng thời cam kết: “Tôi sẽ quay lại”.
Trong chuyến thăm lần này, bà Ashton có cuộc bàn bạc kéo dài 2 tiếng với Tổng thống bị lật đổ Morsi tại một địa điểm bí hiểm vào đêm 30-7, trở thành người trước tiên chính thức được phép làm như vậy kể từ khi ông Morsi mất chức.
Trong khi đó, người ta lại bất thần khi Washington đứng sang một bên trong cuộc khủng hoảng này, dù rằng Cairo là một đồng minh quan trọng của Nhà Trắng. Phía EU cũng cho rằng, các cuộc biểu tình đẫm máu ngày một gia tăng sẽ tiếp diễn đến khi quân đội Ai Cập trao lại quyền lực cho ông Morsi.
Ảnh: Reuters Trong khi đó, số người chết tăng cao trong các cuộc biểu tình càng khiến tình hình leo thang.
Mỹ hiện vẫn tránh dùng từ bạo động khi nói về tình hình Ai Cập để vẫn có thể giúp đỡ cho quân đội nước này. Do đó, ảnh hưởng của EU sẽ bị giới hạn.
Cũng theo ông El-Shimy, EU có thể không có tác dụng đòn bẩy của khoản trợ giúp 1,5 tỷ USD hằng năm như Mỹ. “Rõ ràng, EU có vị thế riêng biệt để chơi ván cờ trung gian ở Ai Cập”, Yasser El-Shimy – chuyên gia của Nhóm Khủng hoảng quốc tế nhận định. Nỗi sợ hãi lớn nhất là cuộc tổng nổi dậy lật đổ Tổng thống thống trị lâu năm Hosni Mubarak trong năm 2011 có nguy cơ bị thoái hóa thành cuộc nội chiến đẫm máu như Syria, cuốn trôi mọi hy vọng về cải cách, dân chủ tại “đất nước của các Pharaon” này.
Khả Anh. Ngày 31-7, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại và an ninh của EU, bà Catherine Ashton chấm dứt chuyến thăm thứ hai đến Ai Cập trong vòng 2 tuần qua, với nhiệm vụ trung tâm làm trung gian hòa giải để kết thúc cuộc khủng hoảng ở Ai Cập. Đại diện EU, bà Ashton trong cuộc gặp gỡ Phó Tổng thống trợ thì Ai Cập Mohamed ElBaradei tại Cairo.
Trong tình thế này, quân đội quyền lực Ai Cập dưới sự hỗ trợ của Mỹ cũng biết rõ họ sẽ không có mai sau nếu không làm đến cùng. “EU thật sự đóng một vai trò rất quan trọng như một điều phối viên tại Ai Cập và chúng tôi sẽ tiếp tục làm điều đó”, Michael Mann, phát ngôn viên của bà Ashton, cho biết.
Mặc dù vậy, nhiều người tin rằng, tổ chức từng đoạt giải Nobel Hòa bình này sẽ không ngừng “chiến đấu” để đi đến thành công như họ từng làm được ở Nam Tư cũ và nhiều nơi khác. Đối với EU, vấn đề trước mắt là phải tạo được tầm ảnh hưởng và tiếng nói của mình, hao hao như Washington trong rứa giải bài toán Ai Cập lần này.
Nhưng đây là khoản viện trợ có điều kiện và trong những tháng gần đây, EU không cung cấp nhiều trợ giúp vì sự thiếu tiến bộ chính trị ở Ai Cập.
Thành thử, chắc chắn, quân đội sẽ “quyết tâm giành thắng lợi trong cuộc đối đầu hiện tại bất chấp quyền lực bên ngoài. Căn nguyên có thể bắt nguồn từ thế khó của Nhà trong trắng việc tuyên bố hành động hất cẳng Tổng thống Morsi là một cuộc đảo chính hay không. Trong chuyến thăm hôm 17-7, bà Ashton cũng yêu cầu được gặp ông Morsi nhưng bị chối từ. Nhưng họ có cái gì đó quyến rũ hơn rất nhiều tại thời khắc này - sự tín nhiệm.
Tại thời khắc này, Brussels cũng là nhà trợ giúp quan yếu viện trợ cho Cairo, ở mức 450 triệu EUR (600 triệu USD) trong tuổi 2011-2013.
