Việc điều chỉnh mức thuế suất thuế tài nguyên là cần thiết song ngay khi soát tờ trình của Chính phủ và tại phiên bàn thảo về vấn đề này ngày 21-8, có rất nhiều quan điểm khác nhau về mức điều chỉnh
Dự thảo nghị quyết thay thế nghị quyết 928/2010/UBTVQH về biểu mức thuế suất thuế tài nguyên đã được trình ra Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm 21-8.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng: “Tuy không khuyến khích xuất khẩu tài nguyên thô nhưng cũng phải đảm bảo nhất quán chủ trương đối với doanh nghiệp và thông lệ quốc tế”. Mức thuế hiện hành là 15% và Chính phủ yêu cầu 22%. Thuế suất hiện hành là 12%, và dự định sẽ không đổi. Nếu được thông qua thì 15/54 loại tài nguyên khoáng sản sẽ bị nâng thuế từ 1-1-2014 và ngân sách dự định năm 2014 sẽ thu thêm được 2.
Ông nói đừng sốt ruột với ba, bốn ngàn tỉ đồng tăng thêm, gây tác động tâm lý đối với doanh nghiệp. Nếu Chính phủ không trình căn cứ không tăng thuế các loại này thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu tăng thuế. Theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, chỉ có 15 loại tài nguyên bị điều chỉnh thuế trên 54 loại hiện có là chưa bao quát, toàn diện.
Chỉ riêng có thuế bauxite thì Chính phủ và Ủy ban Tài chính - Ngân sách thống nhất được. Tiêu chí, căn cứ điều chỉnh riêng 15 loại tài nguyên này cũng chưa rõ ràng. 279 tỉ đồng (với giả thiết số thu thuế của các loại tài nguyên khác không đổi). Chính yếu các loại bị điều chỉnh là tài nguyên thuộc nhóm khoáng sản, kim khí trong khi nhiều loại tài nguyên không tái tạo khác như thiếc, đá vôi trắng đang khai khẩn quy mô lớn, xuất khẩu thô nhưng Chính phủ lại không đưa vào diện đề xuất tăng thuế.
Thuế suất đối với vonfram và antimoan cũng gây những ý kiến trái chiều rưa rứa. Ông Hùng đề nghị các cơ quan sửa thuế nên nghiên cứu lại để trình vào phiên họp sau.
Theo tờ trình của Bộ Tài chính, sẽ có nhiều loại tài nguyên khoáng sản bị điều chỉnh thuế mạnh: sắt sẽ tăng từ 10% lên 13%, titan từ 11% lên 16%, vàng từ 15% lên 22%, đồng từ 10% lên 15%, wonfram từ 10% lên 18%. Đối với mức thuế suất cho sắt, chỉ trong khuôn khổ thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã có nhiều quan điểm khác nhau. Nên dự thảo biểu thuế mới của Chính phủ chưa được duyệt tại phiên họp này.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển thì yêu cầu thưa thêm thông báo về kiến nghị của một số địa phương, doanh nghiệp và đại sứ quán một số nước về việc không nên tăng thuế trong thời điểm giờ.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng hợp nhất với việc giữ nguyên để bảo vệ môi trường, tái hiện đất canh tác và ngăn chặn xuất lậu.
Liên quan đến thuế titan với mức hiện hành 11%, Chính phủ đề nghị nâng lên 16% nhưng Ủy ban Tài chính - Ngân sách yêu cầu 18%. Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn giải thích rằng rằng bộ đã nghiên cứu kỹ trước khi trình Chính phủ các mức thuế này nhưng các ý kiến thảo luận tại Thường vụ Quốc hội hôm 21-8 vẫn cho thấy nhiều ý kiến trái chiều.
Chính phủ yêu cầu nâng lên 18% nhưng Ủy ban Tài chính - Ngân sách yêu cầu nâng lên 20%. Riêng Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển lại có quan điểm chỉ nâng lên mức 18% vì cao quá dễ gây sốc cho doanh nghiệp.
Ảnh: TL TBKTSG. Ngọc Lan Thuế xuất khẩu sắt bị yêu cầu nâng từ 10% lên 13% nhưng đang gây ra nhiều ý kiến trái chiều, tranh luận.
Loại thứ nhất tán thành mức đề xuất 22% nhưng loại quan điểm thứ hai đề nghị tăng lên 25% vì cho rằng đây là tài nguyên quý hiếm, trữ lượng không còn nhiều, khai phá lại thủ công, gây hoang phí.
Có ý kiến đề nghị nâng lên 15%, có quan điểm đồng tình mức 13% của Chính phủ nhưng cũng có quan điểm lại đề nghị giữ nguyên 10%. Sau đó sẽ nghiên cứu lịch trình để nâng thuế bằng thuế suất của sắt hoặc đồng. Thuế vàng cũng gây nhiều tranh biện.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách phân ra hai luồng quan điểm. Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn tỏ tường sự băn khoăn vì thời điểm điều chỉnh lúc kinh tế vĩ mô chưa ổn định mà chỉ thấy tăng, không giảm.
