Tan giấc mơ nội dung giảng đường vì nông nổi

Đã 3 năm trôi qua nhưng Trần Xuân Trường, SN 1980, trú tại 116/54 Bạch Đằng, phường 24, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh vẫn nhớ như in cái ngày cùng em trai tra tay vào còng số 8. Ngày bị bắt, cả Trường và em trai đang là sinh viên hai trường đại học có danh tiếng ở Hà Nội. Màn kịch giả bán vàng để cướp Quê ở TP Hồ Chí Minh nhưng vì ước ao được ra Hà Nội xem người Thủ đô sống thế nào nên Trường quyết tâm thi vào một trường ĐH ở Hà Nội. Mãn nguyện ước mơ nhưng cuộc sống xa nhà với khoản tiền ba má gửi cho hàng tháng có hạn đã khiến Trường luôn phải dằn lòng chi tiêu. Rồi khi em trai cũng thi đỗ một trường ĐH ngoài Hà Nội thì Trường không ở trong ký túc xá nữa mà ra ngoài thuê trọ, sống cùng em để vừa tiện sinh hoạt, vừa tự quản lý lẫn nhau. Cuộc sống sinh viên thuê trọ, dẫu có tùng tiệm cũng chẳng khác một gia đình với nhiều khoản tiền phát sinh nên số tiền ba má cho chỉ có hạn đã khiến anh em Trường nhiều khi phải vay mới đủ tiêu xài. Khi số tiền vay mượn đã quá khả năng chi trả, trong lúc bồng bột, Trường rủ em đi cướp. Đối tượng anh ta nhắm tới là một tiệm vàng. Để thực hiện, Trường nhờ mua 4 khẩu súng hàn điện, 3 bình xịt hơi cay và 2 dùi cui điện rồi rủ em trai là Trần Xuân Hòa cùng người bạn thân là Vũ Thế Quang, SN 1985, trú tại ngõ 107, tổ 23 phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai đi cướp. Theo kế hoạch, Trường sẽ gọi điện đến cửa hàng kinh doanh vàng Tín Thành số 607 Đê La Thành, phường Thành Công, quận Ba Đình do anh Nguyễn Văn San làm chủ, nói có 35 cây vàng cần bán, địa điểm giao tiếp là phòng 1105, nguyên đơn B, tòa nhà Licogi 13 (đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội). Sau khi thỏa thuận giá cả, anh San cử 2 anh Cường và Thành là nhân viên của mình đi giao tế. Họ được ông chủ đưa cho 15 triệu VND để đặt cọc. Hẹn đối tác xong, Trường đưa cho Hòa và Quang mỗi tên 2 khẩu súng bắn điện và dặn: Hai người cứ đến tòa nhà Licogi 13 đợi, thấy nhân viên cửa hàng vàng đến thì cướp tài sản. Hòa và Quang đã đi “xe ôm” đến tòa nhà Licogi 13, còn Trường đi một mình bằng xe máy của Quang đến sau. Khi các anh Thành và Cường đến tòa nhà Licogi 13, gặp 2 nam thanh niên cùng vào một cầu thang máy mà không biết đó là 2 tên cướp. Do đã được Trường nói trước về đặc điểm của 2 nhân viên cửa hàng vàng bạc Quốc Tín nên khi cầu thang máy đang chạy lên tầng 7, Quang và Hòa liền dùng súng bắn điện bắn vào ngực anh Cường. Anh Thành thấy vậy dùng mũ bảo hiểm đập liên tiếp về phía Hòa và Quang. Trong lúc chống trả bọn cướp, anh Cường bị Hòa bắn thêm 1 phát nữa vào tay phải nhưng vẫn quyết liệt phản kháng khiến cho hai tên cướp sợ hãi, nhảy vội ra ngoài khi thang máy mở cửa ở tầng 3 tòa nhà, bỏ lại hiện trường 4 khẩu súng bắn điện. Tù túng Trần Xuân Trường Không cướp được tiền song hành vi giả bán vàng để cướp của ba sinh viên này ngay sau đó bị cơ quan Công an làm rõ. Với hành vi cướp tài sản có vũ khí, Trường bị tuyên phạt 17 năm tù, còn Hòa và Quang là 15 năm tù. Ngày đi thi hành án, cả Trường và Hòa cùng lên trại giam Nam Hà cải tạo. Trường ở đội thư viện còn Hòa ở đội làm vàng mã. Khác đội, khác phân trại nên hai anh em ít có điều kiện gặp nhau. Mỗi lần cắt khẩu hiệu là một lần tự hạ quyết tâm Do có khiếu mỹ thuật, lại được học hành có bài bản nên từ ngày về trại giam Nam Hà cải tạo, Trường được giao nhiệm vụ đảm nhiệm văn hóa, văn nghệ, tuyên truyền của trại. Hàng ngày, từ sáng sớm, Trường ngồi đọc trước loa, bản tin cho các tù ở hai phân trại cùng nghe. Thường thì những bản tin ấy, Trường và một số tội phạm khác trong đội nhặt nhạnh từ chiều hôm trước, phối hợp với những thông tin cần tuyên truyền theo đợt như: phổ thông tri thức luật pháp; khởi động phong trào học và làm việc theo tư tưởng Hồ Chí Minh; phấn đấu cải tạo tốt, đoàn luyện giỏi chào mừng các ngày lễ lớn trong năm… chuyển tải đến các tầy. Ngoài việc đọc bản tin buổi sáng, Trường còn đảm trách việc cắt, vẽ pa nô, khẩu hiệu sao cho hợp với những dịp lễ để treo, dán ở từng phân trại. Công việc không vất vả lại hợp với chuyên môn nên Trường rất siêng năng, tích cực phát huy sáng kiến để tạo phong cảnh trại giam thêm đẹp đẽ. Khi Tổng cục trại giam phát động cuộc thi vẽ dành cho phạm nhân, Trường đã tham dự với bức tranh phong cảnh trại giam và đoạt giải khuyến khích. Hỏi Trường nghĩ gì về đề tài đó, anh ta cúi đầu bẽn lẽn: “17 năm coi như nửa đời người, trại giam thành nhà của em rồi”. Hỏi Trường có người thương chưa, anh ta cười nhưng khi hỏi về ba má và đứa em trai thì anh ta lại ứa nước mắt. “Em ân hận lắm, không nghĩ đến thì thôi chứ nhắc đến em trai là tối đến lại không sao chợp mắt được. Tại em đã làm hỏng tương lai của nó. Thương em trai lao động vất vả hơn mình, mỗi khi được thông báo có gia đình đến thăm, Trường lại nhường cho em trai ra gặp. Trường bảo đã ở trong này thì ai cũng thiếu thốn tình cảm, mong được gặp người nhà nhưng Trường vẫn muốn nhường em, coi đó như một hành động hối cải. Nhà tận trong TP Hồ Chí Minh, bác mẹ Trường lại làm nghề buôn bán nên công việc quanh năm bận rộn, chỉ dịp cuối năm, gần Tết họ mới thu xếp ra thăm 2 con. Lần nào ra, ba má Trường cũng mang những đồ ăn chứa đựng hương vị Tết Nam bộ cho hai con như bánh tét, vịt quay rồi lại hấp tấp đón xe quay vào. Cũng có năm, cả gia đình Trường đón Tết trong trại giam bởi lỡ tàu, hết xe. Trường bảo, thấy bác mẹ ở lại cũng vui nhưng cũng buồn và thương lắm, vì tình cảnh thì phải bằng lòng thôi. “Năm nào em cũng được xếp loại khá nhưng phải 2 năm nữa em mới được xét giảm án. Thời gian cải tạo của em còn dài lắm nên phải gắng thôi, ba má cũng già rồi”, Trường tâm can. “Nhiều lúc em cũng bi quan nhưng cứ nghĩ tới những khẩu hiệu mình kẻ vẽ trên tường, trên bảng, em lại tự cổ vũ mình rằng đã viết ra được thì phải núm thực hành”, câu nói của Trường cứ văng vẳng trong đầu tôi dọc đường quay về. Có nhẽ, con người ta khi đã mất phương hướng đều muốn nhìn vào một cái gì đó làm điểm tựa cho hành trình sống của mình. Lam Trinh