Chị kể là, bao nhiêu năm hỏi thăm ân nhân của mình, hôm rồi tình cờ vào làm đầu ở một hiệu phố Khương Trung (Thanh Xuân, Hà Nội), đúng lúc người cha của chủ quán là một đại tá quân đội đã về hưu đang ngồi đấy. Chúa luôn ở trong lòng cháu. Hôm rồi, có một cụ là lão thành cách mạng ở gần nhà, đến nhập bọn với cánh chúng tôi đang lúc ngồi “buôn”. Chuyện trò với bác, tôi phát hiện được một điều này nữa: thời kì qua, bác còn lặng thầm làm nhiều việc “không tên” khác.
Chị Lộc đã đi lại được, song thể trạng vẫn yếu, cần được mổ tiếp. Gặp lại người quen cũ, bác Trần Mạnh Chí rất vui. Ông nghiêm mặt trả ngay lại tôi gói tiền. Bệnh viện bảo may bác được cấp cứu kịp thời, không lệch xương, không nhiễm trùng, vết khâu đẹp. Song, vẫn chưa thể hiểu hết thực hư lời dương thế đồn về “ông lững thững việc đời”. Nhưng ông N.
Bao nhiêu năm, hỏi thăm mãi, hôm rồi tình cờ cháu mới biết địa chỉ của chú.
Đi lại cách rách quá. Chia tay, chị Lộc xúc động nói với bác Chí: - Chú ạ, cháu theo đạo gia tô. Ông vui vẻ nhận lời ngay. Chúng tôi đang chuyện trò thì có khách đến. Mình sực nhớ ra: năm ấy chính mình đã lấy mảnh đạn trong cột sống cho ông ấy, một tiểu trưởng đoàn xe bị thương trên đường Trường Sơn.
Tôi ra ủy ban lĩnh lương hưu, trên đường về vấp hòn đá ngã vỡ xương quai hàm, nằm quay lơ tưởng chết. Chị ngập ngừng hỏi: - Thưa, chú là thầy thuốc Trần Mạnh Chí ở Viện Quân y 103? - Đúng rồi - chủ nhà mời khách ngồi, hỏi tiếp - Chị gặp tôi có việc gì? Người đàn bà rơm rớm nước mắt, liền bước đến nắm chặt tay bác, nghẹn ngào nói: - Thưa chú, cháu tên Lộc, được chú cứu sống hồi năm 1968 do bom ở Xuân nay mai ạ.
Bệnh tôi đỡ trông thấy, giờ đi lại ngon. Cuối năm 1971, BS. Ngay sau đó bác có lệnh đi B. Toàn là của những người trong khu hoặc đoàn thể phường, quận nhờ. Ông đỡ tôi dậy, rồi bảo bà Mai, vợ ông, chạy về nhà lấy bông băng, hộp kim chỉ khâu, dao mổ.
BS. Sau đó tôi đi viện. Ở Học viện Quân y Viện 103, các học sinh do bác trực tiếp chỉ dẫn luận văn hồi tại chức, nay đều đã thành chuyên viên đầu ngành, thay bác làm chủ nhiệm bộ môn ngoại thần kinh, như các đại tá, tiến sĩ: Vũ Hùng Liên, Bùi Thọ Lộ, Nguyễn Hùng Minh, Bùi Ngọc Tiến.
Cả tháng trời kẽo kẹt như vậy, mà ông chẳng năn nỉ gì. Đó là một phụ nữ trạc ngoài năm mươi tuổi. Chính tay bác mổ lại. Tôi bị viêm khớp háng nặng.
Thế là tôi đến nhờ. Bác nói “làm cho vui”, thâm tâm tôi hiểu đấy hoàn toàn là nghĩa vụ. Và bác kể một chuyện diễn ra gần đây: - Mình xem Đài truyền hình Hà Nội có phóng sự “Hơn cả tình yêu”nói về bà Phạm Thị Tỵ ở Đồng Xa (Từ Liêm, Hà Nội), suốt 40 năm ròng rã săn sóc chu đáo chồng là ông Trần Văn Huấn, thương binh nặng, mất 92% sức khỏe, bị vết thương cột sống, liệt nửa người.
Ông hỏi về vết sẹo dài trên đầu chị, được nghe kể lại chuyện của hơn bốn mươi năm trước. Các vị bảo thế có khó cho tôi không? Nghe vậy, một ông ngồi bên tôi nghiêng đầu, chỉ vào phía hàm trái của mình còn nhìn rõ vết khâu đang bôi nghệ vàng ươm, nói: - Cách đây mươi ngày.
Đã hết lời cảm tạ, mà bác ấy vẫn tỏ ra áy náy như thể mình có lỗi. Bữa qua mang quà sang cảm ơn, ông bà cứ chối đây đẩy. Chỉ dẫn nghiên cứu sinh này, chấm luận văn này, viết sách. Chị được đưa cấp cứu đến cơ sở sơ tán của Viện 103 đặt tại Cao Mật, Bình Đà (Hà Tây).
Run rủi thế nào đúng lúc vợ chồng ông Chí đi bộ thể dục qua. Tôi nghĩ ngay đến bác sĩ Chí ở gần nhà, liền hỏi, người như ông ấy làm thay cô có được không? Cô bảo, bác ấy là thầy của thầy cháu, sao không được.
Mình lấy trong túi tặng ông một tượng gỗ khá to, tạc con đại bàng dang rộng đôi cánh, bảo: đồng chí tiểu đoàn trưởng xe Trường Sơn ơi, đồng chí là đại bàng không bao giờ chịu gãy cánh đâu! Đã có nhiều cuộc gặp lại đầy tình người xúc động như thế. Ngày đó, máy bay Mỹ ném bom một trận địa pháo ở Xuân Mai, Hà Tây, chị Lộc là cấp dưỡng cho công trường gần đấy, bị mảnh bom vào đầu.
Bà ngồi bên. Nhiều nhà khoa học tuổi cao, còn sáng láng như bác vẫn nghiêm túc tham dự công việc đào tạo lớp trẻ như thế.
Ông ra hiệu bảo mình ngồi lại gần, cứ xoa xoa bàn tay mình, cười mà khóe mắt có giọt lệ ứa ra. Khi nhắc đến tên BS. Mới lại, cô y tá trẻ khi tiêm cứ lóng nhóng, cô thú thật, vị trí tiêm khó, phải là người nhiều kinh nghiệm mới làm được việc này. Đấy có thể gọi là những việc “có tên”.
Làm cho vui ấy mà. Quan hoài đến các điều rất thiết thực trong tầng lớp, cuốn “Đề phòng những tai nạn trong cuộc sống hiện đại” của bác được Nhà xuất bản Thanh Niên ấn hành năm 2001, biểu lộ ngắn gọn, dễ hiểu cách sơ cứu tại chỗ các tai nạn thường gặp như: sốc chấn thương, chấn thương sọ não, giập não, chấn thương vùng bụng, gãy xương sống, gãy kín xương đòn, cấp cứu chết trôi, tai nạn bị vùi lấp.
Người gần đây nhất, tiến sĩ Võ Tấn Sơn được bác chỉ dẫn lúc đã nghỉ hưu, đang phụ trách trọng trách Hiệu trưởng trường Đại học Y TP.
Từ những chuyện hò như vậy, tôi thêm cảm phục bác láng giềng. Tôi hiểu: với bác, giúp người, vì người là niềm vui, là hạnh phúc của đời mình! Hà Nội 7/5/2010 Phạm Quang Đẩu. Bác luôn coi việc mình làm là bổn phận, là y đức. “Ông N. Chí đã tiến hành ca mổ trong nhiều giờ.
Hôm đưa tang tôi đi cạnh bác Chí, bà vợ ông N. Vẫn không qua khỏi vì bị lụt não quá nặng. Chính mắt tôi thấy bác Chí quăng vợt chạy đến, đặt ông nằm ngửa, rồi cúi xuống ghé mồm mình vào mồm ông hà hơi thổi ngạt liên tục.
Có người tốt đến thế là cùng. Mới đây, ngành giao thông vận tải còn cử người đến gặp, đề nghị bác viết giúp ngành chuyên đề “Cấp cứu những tai nạn liên lạc trên đường xa trạm y tế” để phổ quát rộng cho các đoàn xe trên nhiều tuyến quốc lộ. Ngoài những việc “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng” như thế, nếp viết từ hồi đương thứ bác cũng không bỏ được.
”. Có mấy bữa liền da. Đúng lúc tôi được lĩnh khoản tiền do tham gia tiền khởi nghĩa, mới lẳng lặng sang gặp, muốn biếu ông một ít, gọi là món quà ơn cứu mạng. Rồi còn xoa tim ngoài lồng ngực. Cụ kể: - Các vị ạ, tôi chịu ơn ông Chí nhiều quá mà chẳng biết cách nào báo ơn. Bác cũng tri ân với người bệnh.
Tôi đến chơi nhà bác. Trần Mạnh Chí, ông vui vẻ bảo đó là người bạn quen biết và cho chị địa chỉ. Ông đang nằm dài trên giường, tóc bạc phơ, tỉnh ngủ lắm. Vậy nên, đến lúc có quyền ngơi nghỉ, hưởng sự thanh nhàn nhưng bác vẫn không nghỉ, âm thầm làm tiếp những việc có thể làm mà không đòi hỏi một sự đãi ngộ nào.
Người bệnh tri ân với bác. Vẫn chưa yên tâm về ca sọ não rất nặng này, trước lúc lên đường, bác đã dặn dò kỹ đồng nghiệp ở lại coi ngó chị.
Chú là Chúa của cháu, đã tái sinh cháu lần thứ hai! Khi chị Lộc về rồi, tôi hỏi bác Chí, chắc hẳn thời gian qua có nhiều trường hợp bệnh nhân tìm đến bác sĩ như thế này? Bác gật đầu, còn nói thêm là, từ ngày về nghỉ bác cũng có nhiều dịp thăm lại những người mình đã cứu chữa. Ông bà đều bất ngờ, vui mừng.
Làm ở Văn phòng Chính phủ, sinh hoạt tổ hưu gần nhà bác Chí” - một vị nữa liền góp chuyện - “Buổi chiều đang chơi cầu lông bỗng gục tại chỗ.
Ông cố định xương, khâu vết thương tại chỗ. Khi nghe tôi “phỏng vấn” điều thắc mắc trên thì bác cười, bảo ngay: - Mình vẫn làm thêm khối việc đấy chứ. Rồi chị xuất viện, sức khỏe dần hồi phục. Bác Trần Mạnh Chí (người thứ ba từ trái sang) sau ngày nghỉ hưu đã đến thăm Trại thương binh nặng Liêm Cần (Hà Nam), gặp lại một thương binh nặng hạng 1/4 từng được bác mổ, điều trị.
Bệnh viện Việt Xô bắt hàng ngày phải đến tiêm bủa vây vào vùng háng. Vừa về nghỉ, bác đã sốt sắng cùng mấy đồng nghiệp trong khu tập thể như giáo sư Thực, giáo sư Mễ lập một tổ tham mưu sức khỏe tự nguyện.
Bác Chí đã nhớ ra bệnh nhân này. Chí từ chiến trận ra. Hàng ngày ông mang đồ tiêm sang nhà tôi, quả mũi tiêm êm ái, nhanh chóng lắm. Khi nghe mình giới thiệu: tôi là Chí, đã cấp cứu, mổ cho ông tại Viện 103 đây. Thế là mình tìm đến Đồng Xa. Ai mà tính hết được trong vòng mười năm qua, bác đã có bao lăm cuộc đi chuyện trò sức khỏe; bao lăm lần khám bệnh; đọc đơn thuốc; đọc phim Xquang, phim citi; trả lời qua điện thoại cách phòng, chữa một bệnh cụ thể.
Hồ Chí Minh.
